Βιοτίνη: Xρήση, Πού βρίσκεται και ποια είναι τα οφέλη;

Βιοτίνη: Τι είναι και για ποιον λόγο χρησιμοποιείται;

Βιοτίνη είναι η βιταμίνη Β7 ή αλλιώς βιταμίνη Η. Ο λόγος για τον οποίο η βιταμίνη Β7 αναφέρεται μερικές φορές ως βιταμίνη Η είναι ότι το Η αναφέρεται στις γερμανικές λέξεις για τα μαλλιά (Haar) και το δέρμα (Haut).

Η βιοτίνη συμβάλλει στη διατήρηση της φυσιολογικής κατάστασης των μαλλιών και στη διατήρηση της φυσιολογικής κατάστασης του δέρματος.¹

Τι είναι η βιοτίνη; 

Η βιοτίνη συναντάται με φυσικό τρόπο σε πολλά τρόφιμα και αποτελεί απαραίτητο θρεπτικό συστατικό. Ο ρόλος της βιοτίνης στο σώμα είναι να το βοηθήσει να λειτουργήσει και να αναπτυχθεί σωστά , καθώς συμβάλλει στο φυσιολογικό μεταβολισμό των μακροθρεπτικών συστατικών και στη φυσιολογική λειτουργία των μεταβολικών διεργασιών που αποσκοπούν στην παραγωγή ενέργειας. Η βιοτίνη επίσης συμβάλλει στη φυσιολογική λειτουργία του νευρικού συστήματος και στη φυσιολογική ψυχολογική λειτουργία. Ανήκει στην ομάδα των βιταμινών Β και είναι γνωστή ως Β7 ή βιταμίνη Η. Το όνομα βιοτίνη προέρχεται από την ελληνική λέξη βίος («ζωή») και την κατάληξη «-ίνη» (μια γενική χημική κατάληξη που χρησιμοποιείται στην οργανική χημεία).²

Οι τροφές που περιέχουν βιοτίνη περιλαμβάνουν:³

• Βοδινό συκώτι, μαγειρεμένο
• Κρόκος αυγού
• Σολομός, ροζ, κονσερβοποιημένος σε νερό
• Χοιρινή μπριζόλα, μαγειρεμένη
• Ηλιόσποροι & αμύγδαλα
• Γλυκοπατάτα
• Τόνος
• Σπανάκι, Μπρόκολο, Κουνουπίδι , Μανιτάρια
• Τυρί τσένταρ, ήπιο
• Γάλα
• Γιαούρτι
• Βρώμη, Φύτρο σιταριού
• Μπανάνες, Αβοκάντο

Το μαγείρεμα ενδέχεται να διασπάσει τα θρεπτικά συστατικά αυτών των τροφίμων και να καταστρέψει τα επίπεδα βιοτίνης, γι' αυτό είναι προτιμότερο να καταναλώνονται ωμά.

Οι περισσότεροι από εμάς λαμβάνουμε την ποσότητα βιοτίνης που χρειαζόμαστε κάθε μέρα μέσω της διατροφής μας και η έλλειψη είναι σπάνια σε άτομα που τρέφονται υγιεινά. Η ανεπάρκεια βιοτίνης μπορεί να εμφανιστεί σε άτομα που καπνίζουν, πίνουν υπερβολικό αλκοόλ και λαμβάνουν ορισμένα αντιεπιληπτικά φάρμακα Είναι επίσης πιο πιθανό κάποιος να αναπτύξει ανεπάρκεια αν πάσχει από κάποια πεπτική διαταραχή, όπως η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου, η οποία ενδεχομένως να επηρεάσει την παραγωγή βιοτίνης. Τα σημεία και τα συμπτώματα της ανεπάρκειας βιοτίνης εμφανίζονται συνήθως σταδιακά και μπορεί να περιλαμβάνουν αραίωση των μαλλιών με εξέλιξη στην απώλεια όλων των τριχών στο σώμα; φολιδωτό, κόκκινο εξάνθημα γύρω από τους βλενογόνους του σώματος (μάτια, μύτη, στόμα, και περίνεο); επιπεφυκίτιδα; κετογαλακτική οξέωση (η οποία συμβαίνει όταν η παραγωγή γαλακτικού υπερβαίνει την κάθαρση γαλακτικού) και οξυουρία (μη φυσιολογικές ποσότητες οξέος στα ούρα). Επίσης επεισόδια παροξυσμικών κρίσεων, λοίμωξη του δέρματος, εύθραυστα νύχια και νευρολογικά ευρήματα (π.χ. κατάθλιψη, λήθαργος, ψευδαισθήσεις και παραισθησίες των άκρων) σε ενήλικες και υποτονία, λήθαργος και αναπτυξιακή καθυστέρηση στα βρέφη. Το εξάνθημα και η ασυνήθιστη κατανομή του λίπους του προσώπου σε άτομα με ανεπάρκεια βιοτίνης είναι γνωστή ως πρόσωπα ανεπάρκειας βιοτίνης.³

Η ημερήσια επαρκής πρόσληψη για έναν ενήλικα 18 ετών και άνω είναι 40 μικρογραμμάρια, τα οποία πολλοί άνθρωποι λαμβάνουν μέσω της σωστής διατροφής. Οι γυναίκες που θηλάζουν πρέπει να λαμβάνουν 45 μικρογραμμάρια.⁴

Εάν υποψιάζεστε ότι δεν λαμβάνετε αρκετή βιοτίνη μέσω της καθημερινής σας διατροφής, θα πρέπει να μιλήσετε με έναν επαγγελματία υγείας προτού πάρετε κάποιο συμπλήρωμα. Μερικά από τα σημάδια ανεπάρκειας της βιταμίνης Β7 είναι:

• Μαλλιά που σπάνε εύκολα
• Εύθραυστα νύχια
• Ανεξήγητα δερματικά εξανθήματα
• Ξηρό ή ερεθισμένο δέρμα
• Κόπωση
• Μυϊκοί πόνοι και άλγος
• Ευμετάβλητη διάθεση
• Πεπτικά ή εντερικά προβλήματα
• Νοητικά προβλήματα

Η υπερβολική λήψη βιοτίνης δεν αποτελεί συνήθως κίνδυνο για την υγεία, αλλά ενδέχεται να έχει διάφορες ανεπιθύμητες ενέργειες. Η υψηλή πρόσληψη βιοτίνης, και ενδεχομένως ακόμη και η πρόσληψη μεγαλύτερη από την επαρκή πρόσληψη, μπορεί να αποτελέσει έναν άλλο τύπο κινδύνου για την υγεία. Η λήψη συμπληρωμάτων διατροφής με βιοτίνη πέρα από τις συνιστώμενες προσλήψεις μπορεί να προκαλέσει κλινικά σημαντικά ψευδώς υψηλά ή ψευδώς χαμηλά αποτελέσματα εργαστηριακών εξετάσεων, ανάλογα με την εξέταση. Αυτά τα λανθασμένα αποτελέσματα μπορεί να οδηγήσουν σε ακατάλληλη διαχείριση του ασθενούς ή λανθασμένη διάγνωση μιας ιατρικής κατάστασης. Η πολύ υψηλή πρόσληψη βιοτίνης μπορεί να επηρεάσει τις διαγνωστικές δοκιμασίες που χρησιμοποιούν τεχνολογία βιοτίνης-στρεπταβιδίνης και χρησιμοποιούνται συνήθως για τη μέτρηση των επιπέδων ορμονών (όπως οι θυρεοειδικές ορμόνες) και άλλων αναλυτέων ουσιών όπως η 25-υδροξυβιταμίνη D, παράγοντας ψευδώς φυσιολογικά ή μη φυσιολογικά αποτελέσματα. Γιαυτό το λόγο, οι Υγειονομικές Αρχές, στην Ελλάδα ο ΕΟΦ συμβουλεύει τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης να ρωτούν τους ασθενείς τους για τυχόν συμπληρώματα που μπορεί να λαμβάνουν που περιέχουν βιοτίνη και να θεωρούν την παρεμβολή βιοτίνης ως πιθανή πηγή σφάλματος εάν τα αποτελέσματα των εργαστηριακών εξετάσεων δεν ταιριάζουν με την κλινική εικόνα του ασθενούς.

Η κατανάλωση πολλών ωμών αυγών ενδέχεται να προκαλέσει ανεπάρκεια βιοτίνης και να περιορίσει την απορρόφηση, καθώς τα ωμά ασπράδια αυγών περιέχουν μια πρωτεΐνη γνωστή ως αβιδίνη, η οποία συνδέεται με τη βιοτίνη και εμποδίζει τον οργανισμό να την απορροφήσει. Αντιθέτως, η κατανάλωση μαγειρεμένου αυγού επιτρέπει στον οργανισμό να απορροφήσει τη βιοτίνη καθώς η αβιδίνη αποδραστηριοποιείται .

Εάν ο ιατρός σας έχει συστήσει να λάβετε ένα συμπλήρωμα βιοτίνης παράλληλα με μια ισορροπημένη διατροφή, το Priorin Extra περιέχει επιπλέον βασικά θρεπτικά συστατικά. Εκτός από τη βιοτίνη, το Priorin Extra περιέχει φυτικό εκχύλισμα κεχριού (μελίνης), βιταμίνη Β5 (παντοθενικό οξύ), και το αμινοξύ L-κυστίνη. Η βιοτίνη συμβάλλει στη φυσιολογική ψυχολογική λειτουργία και το παντοθενικό οξύ συμβάλλει στη μείωση της κούρασης και της κόπωσης.

Βιοτίνη: Xρήσεις 

Η βιοτίνη δεν παράγεται από το σώμα - την παράγουν τα βακτήρια του πεπτικού συστήματος. Ένας από τους σκοπούς αυτής της υδατοδιαλυτής ουσίας είναι να βοηθά τα όργανα και το σώμα να επεξεργάζονται και να διασπούν τις πρωτεΐνες, τα λίπη και τους υδατάνθρακες - που είναι απαραίτητα για μια υγιή ζωή.

Ορισμένες από τις χρήσεις της βιοτίνης είναι:

• Να ενθαρρύνει την υγεία των μαλλιών και του δέρματος (υπάρχουν περιορισμένες μελέτες και απαιτείται περαιτέρω έρευνα)
• Να διατηρεί μια υγιή εγκυμοσύνη– υποστηρίζει τις αυξημένες μεταβολικές απαιτήσεις του οργανισμού και την ανάπτυξη του εμβρύου
• Να παρέχει στο νεογέννητο μωρό τη Β7 που χρειάζεται, καθώς το μητρικό γάλα περιέχει βιοτίνη
• Να ρυθμίζει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σε άτομα με διαβήτη τύπου 1 και τύπου 2
• Να βελτιώσει τη γνωστική λειτουργία

Η βιοτίνη μπορεί επίσης να ληφθεί για την ανεπάρκεια βιοτινιδάσης (BIOT), η οποία είναι μια κληρονομική διαταραχή που σημαίνει ότι ο οργανισμός δεν μπορεί να επεξεργαστεί τη βιοτίνη. Αυτό μερικές φορές εντοπίζεται κατά τη γέννηση ή μπορεί να εμφανιστεί αργότερα στη ζωή και να ευθύνεται για έκζεμα ή αλωπεκία.

Τα οφέλη της βιοτίνης

Η βιοτίνη βοηθά στη μετατροπή της τροφής που προσλαμβάνουμε σε καύσιμο που χρειάζεται το σώμα μας για να παραμείνει υγιές και ενεργό. Ο μεταβολισμός της βιοτίνης εμπλέκεται στη δημιουργία των πρωτεϊνών, λιπιδίων και υδαταθράκων, και είναι σημαντικός για την παραγωγή ενέργειας.

Η βιοτίνη επίσης συμβάλλει στη διατήρηση της υγείας του δέρματος και ως συμπλήρωμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να συμβάλλει στη διατήρηση της υγείας των μαλλιών.

Πότε χρησιμοποιείται η βιοτίνη;

Η βιοτίνη μπορεί να λαμβάνεται κατόπιν διάγνωσης ανεπάρκειας βιταμίνης Β7 από ιατρό. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε διάφορες καταστάσεις όπως:

• Κύηση - Διατηρεί μια υγιή εγκυμοσύνη– υποστηρίζει τις αυξημένες μεταβολικές απαιτήσεις του οργανισμού και την ανάπτυξη του εμβρύου

Η βιοτίνη είναι ασφαλής για τα παιδιά, καθώς συμβάλλειστη διατήρηση της υγείας των μαλλιών, στη φυσιολογική παραγωγή ενέργειας και τη φυσιολογική λειτουργία του εγκεφάλου. Ωστόσο, δεν θα πρέπει ποτέ να χορηγείται σε παιδί χωρίς σύσταση από επαγγελματία υγείας, καθώς οι δόσεις για τα παιδιά είναι πολύ χαμηλότερες από εκείνες των ενηλίκων.

Σε περίπτωση που λαμβάνετε συμπληρώματα διατροφής με βιοτίνη και επισκεφθείτε τον γιατρό σας για οποιονδήποτε λόγο, ειδικά δε εαν χρειάζεστε εξέταση αίματος ή εάν παίρνετε κάποιο φάρμακο, ενημερώσετε τον για το ότι λαμβάνετε συμπληρώματα βιοτίνης, καθώς αυτό θα μπορούσε να έχει επιπτώσεις στα αποτελέσματα των εργαστηριακών εξετάσεων. Είναι γνωστό ότι η βιοτίνη επηρεάζειτα αποτελέσματα των εξετάσεων θυρεοειδούςκαι ορμονικών επιπέδων και την παρακολούθηση των επιπέδων καρδιακής τροπονίνης για τον προσδιορισμό της πιθανότητας καρδιακής προσβολής.

Αυτό ισχύει για τυχόν φυσικές θεραπείες ή συμπληρώματα βιταμινών που λαμβάνετε, καθώς ενδέχεται να επηρεάσουν αρνητικά τα αποτελέσματα των εξετάσεων και τα συνταγογραφούμενα φάρμακα.

Πηγές 

1 EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition and Allergies (NDA); Scientific opinion on the substantiation of health claims related to biotin and energy-yielding metabolism (ID 114, 117), macronutrient metabolism (ID 113, 114, 117), maintanance of skin and mucous membranes (ID 115), maintanance of hair (ID 118, 2876) and function of the nervous system (ID 116) pursuant Article 13(1) of Regulation (EC) No 1924/2006 on request from the European Commission. EFSA Journal. 2009;7(9):1209-26.

2 biotin | Origin and meaning of biotin by Online Etymology Dictionary". www.etymonline.com.

3 NIH https://ods.od.nih.gov/factsheets/Biotin-HealthProfessional/.

4 https://multimedia.efsa.europa.eu/drvs/index.html.